Zigguratların Tarihsel Önemi ve Mimari Özellikleri
Zigguratların Tarihsel Önemi ve Mimari Özellikleri
- Ziggurat Nedir?
Öncelikle burdan başlıyalım.Ziggurat kelimesi, "yükseltilmiş platform" veya "dağ" anlamına geldiğini duymuşmuydunuz? Bu yapılar, Sümerler, Akadlar, Babilliler ve Asurlular gibi Mezopotamya medeniyetleri tarafından inşa edilmiştir ve tanrıların evi olarak kabul edilmiştir. İnşaasında kullanılan kerpiç maddesi, dayanıklı olmasına rağmen dış etkenlere karşı hassas olduğu için genellikle dış yüzey pişmiş tuğlalarla kaplanarak korunurdu.Zigguratlar piramitlere benziyo olduğunu düşünebilirsiniz fakat farklılıkları vardır.
- Zigguratların Tarihsel Gelişimi
Zigguratlar, çok eskilerde mö. 3000 Mezopotamya'nın güney taraflarında Sümerler devleti tarafından inşa edilmeye başlanmıştır. Bu anıt yapılar, tanrılara ibadet etmek ve onların yeryüzündeki evi olarak kabul edilmek amacıyla yapılmıştır. Sümerlerden sonra Akadlar, Babilliler ve Asurlular da benzer yapılar inşa etmiş ve ziggurat geleneğini sürdürmüştür. Zamanla Mezopotamya'nın farklı bölgelerine yayılan bu mimari anlayış, milattan önce 6. yüzyıla kadar varlığını korumuştur.
- Zigguratların İnşası ve Mimari Özellikleri
Kaynaklara göre Zigguratlar kare veya dikdörtgen bir taban üzerine inşa edilmiş, yukarı doğru küçülen basamaklı yapılar şeklindedir.İnşaası bir hayli uğraştırıcı olan bu yapı genellikle 3 ila 7 kat arasında değişir.Kerpiç ve pişmiş tuğla kullanılarak inşa edilmiştir. Her kat bir önceki kattan daha küçük boyutta olup geniş rampalar veya merdivenlerle birbirine bağlanmıştır. En üst katta tanrılara adanmış bir tapınak veya kutsal alan bulunur. Ayrıca gelişmiş drenaj sistemleri sayesinde yağmur suyunun yapıya zarar vermesi engellenmiştir.
- Katlar ve Merdivenler: Her kat bir öncekinden daha küçük boyutta inşa edilmiş, geniş rampalar veya merdivenlerle birbirine bağlanmıştır.
- Drenaj Sistemleri: Gelişmiş drenaj sistemleri, yağmur suyunun yapıya zarar vermesini engellemek için tasarlanmıştır.
- Tapınak ve Teras: En üst kat, tanrılara adanmış bir tapınak ya da kutsal alan olarak kullanılmıştır.
Zigguratlar içerisinde rasathane,okul,depolama,arşiv bulunur.Yapımıyla birlikte sümerler metamatik,geometri,fizik,astronomi gibi alanlarda önemli ölçüde gelişmişlik göstermeyi başardı.
- Zigguratların Toplumsal ve Dini Rolü
O zamandaki inandıkları tanrıların yeryüzündeki evi sayılan bu yapılar, en üst katlarında rahipler tarafından gerçekleştirilen ritüellere ev sahipliği yapardı.Zigguratlar yalnızca dini törenler için değil, aynı zamanda toplumsal ve ekonomik hayatın merkezleri olarak da bilinir. Bunun yanı sıra, zigguratlar çok tanrılı dinine göre tanrıya daha yakın olabilmek için inşa edildi.
- Zigguratların Modern Dünyadaki Etkileri
Günümüzde de Zigguratların mimari tasarımı çeşitli yapılarda kullanılmış olduğu şaşırtıcı. Örneğin university of tennessee hodges kütüphanesi, ırmak zigguratı ve university of east anglia’nın yurt binası, ziggurat mimarisinden esinlenerek inşa edilen modern yapılar arasındadır.
- Önemli ziggurat örnekleri
Ur Zigguratı
Güney ırak tarafında konumlanan Ur Zigguratı yüksek korumaya sahip zigguratlardan biridir.Ur-Nammu tarafından MÖ 21. Yüzyılda inşa edilmiştir
Etemenanki (Babil Kulesi)
Babilde bulunan Etemenanki 7 katlıdır ve mezapotamyanın en büyük zigguratıdır.
Çoğa Zanbil Zigguratı
iranda bulunan bu ziggurat Elamlara aittir ve milattan önce 13. yüzyılda inşa edilmiştir.
Özellikle mimari özellikleri ve işlevleriyle o zamanın kültürel ve dini inançlarını anlamamıza yardımcı olan Zigguratlar, Antik Mezopotamya uygarlıklarının dini toplumsal ve mimari açıdan anlayışlarını açıklayan önemli yapılar olarak tarihte bir yere sahiptir,modern mimariye de destek sağlamıştır.
Blogger:Doğukan Bilgin
Kaynakça:
mimariterim.com
derstarih.com
mynet.com
tr.wikipedia.org
Yorumlar
Yorum Gönder